Gisteren was het 3 oktober, de derde 3 oktober sinds het bestaan van Lekker Hapje. Op 3 oktober 2004 kwamen de gevulde paprika’s langs op de site en in 2005 ging de dag geruisloos voorbij (er staat zelfs geen enkele recept uit oktober 2005 op Lekker Hapje). Waarom verveel ik de lezer hiermee? Omdat ik als Spanjaard én eigenaar van een receptensite 3 oktober niet nogmaals voorbij kan laten gaan zonder het recept voor hutspot op het Interweb te plaatsen. Ik leg mijzelf uit. Drie oktober is, zoals iedereen waarschijnlijk weet, de dag waarop Leidens Ontzet wordt gevierd: het einde van de belegering van Leiden door de Spanjaarden in de Tachtigjarige Oorlog.

In de nacht van 2 op 3 oktober 1574 werden de Spaanse troepen gedwongen hun beleg van de stad Leiden te staken. Het hoge water, de Prins van Oranje had de dijken van Holland door laten steken, en de naderende Geuzenvloot dwongen de Spanjaarden hiertoe. De overlevering wil dat de terugtrekking zo overhaast ging, dat er in het verlaten kamp nog klaargemaakte maaltijden gevonden werden. Deze werden door de uitgehongerde Leidse bevolking gretig soldaat (haha, hoe geestig) gemaakt, samen met de haring en witte brood die door de Geuzen werden gebracht. De gevonden maaltijden bestonden uit fijngestampte wortelen, uien en pastinaken: hutspot. In de loop der jaren is de pastinaak vervangen door de welbekende aardappel, die in 1574 nog maar kort geïntroduceerd en grotendeels onbekend was in Europa.

De 3 October Vereeniging Leiden organiseert sinds haar oprichting in 1886 elk jaar de viering van Leidens Ontzet met veel feesten en activiteiten op en rondom 3 oktober. Zo wordt er bijvoorbeeld elk jaar in de ochtend van 3 oktober haring en wittebrood uitgedeeld. De traditie wil verder dat Leidenaren, en met hen veel andere Nederlanders, op 3 oktober hutspot eten om het ontzet te herdenken.

Hieronder het “officiële” recept voor hutspot met klapstuk. Officieel in zoverre dat het uit het door het ministerie van Buitenlandse Zaken uitgegeven boekje “De Nederlandse keuken. Enkele traditionele recepten uit de Nederlandse keuken” komt.

Bereidingswijze

Schil de aardappelen en snijd ze in grove stukken, van ongeveer gelijke grootte. Maak de winterwortelen en de uien schoon en snijd ze klein.

Breng het water met het zout aan de kook en laat de klapstuk hierin ca. 1 uur koken. Voeg de aardappelen, de wortelen en de uien aan het vlees toe en breng de massa weer aan de kook. Laat die 30 minuten doorkoken tot alles gaar is.

Haal het vlees uit de pan en houd het warm. Schenk het eventuele kookvocht af en bewaar dit. Stamp de aardappelen en groenten goed fijn en meng alles goed door elkaar.

Breng de melk met de boter of margarine aan de kook en roer dit door de hutspot. Als de stamppot te droog is, kan het met het kookvocht wat smeuïger worden gemaakt.

Snijd de klapstuk in kleine stukken en meng dit door de hutspot.